Ano-ano ba ang iba’t ibang klase ng real estate investments na pwede nating pasukin?

Meron tayong ilang options dito. Ang real estate investment, ito ay binubuo ng lupa, mga gusali, at mga natural resources na nandyan. Pwedeng ibenta o ipa-renta ito para kumita.

Landbanking

Ang unang klase ng real estate investment ay ang land banking. Sa land banking, tumataas ang value ng lupa mo over time, pero hindi ito advisable for emergency purposes. Pero, secure ito basta hindi located sa hazard zone ang lupa mo, okay?

Memorial lot

Isa pang uri ng real estate investment ay ang memorial lot. Ang memorial lot o plan, ito ay transferable. Bumibili tayo ng lot sa mga memorial plan na ito at mas mura ito kapag hindi pa gagamitin. Bumili ka ngayon at antayin mo lang na tumaas ang value after 5 to 10 years, tapos pwede mo nang ibenta. Oo, medyo morbid kung iisipin pero practical naman. Pero kami ni Edwin, napag-usapan na cremation na lang, mas eco-friendly.

Rental property

Sunod, meron tayong rental o income property. Halimbawa, pwedeng low cost housing ang bilhin mo. Mag-down ka ng ₱100,000 tapos ang kabuuang halaga ng bahay ay ₱500,000. Pwede mong iloan ito sa Pag-IBIG. Mababa lang ang interest dito, 3% p.a. lang. Dapat lang mas mataas ang rental income kumpara sa loan amortization para positive ang cash flow mo.

Condominium

Kapag pinag-uusapan ang rental property, madalas ang default na iniisip ng iba ay condominium. Maganda ba talagang investment ang condominium?

Ang guideline sa real estate investing, kung nakakapagbigay ito ng rental income, considered ito as a rental investment. Dapat positive ang cash flow at dapat mabawi ang capital o investment within eight years. Kung idivide mo ang presyo ng condominium sa monthly rent at lumabas na more than 100 months ang kailangan para mabawi, hindi ito magandang investment dahil aabutin ito ng higit sa walong taon.

Ayon sa calculation ko sa condominium, umaabot ito ng 150, 180, 240, hanggang 300 months bago mabawi. So, hindi ito magandang investment, lalo na ngayon na wala na ang mga Philippine Online Gaming Organizations (POGO) na nagpapataas ng rental price.

Kapag bibili ka ng condominium, gawin mo muna ang research mo tungkol sa rental potential ng area bago ka magdesisyon. Magtanong-tanong ka muna. Halimbawa, kung bibili ka ng condo for rent, puntahan mo yung mismong condominium, tanungin mo yung guard kung magkano ang current rental rate doon. Yun ang dapat mong i-expect. Huwag kang basta maniniwala sa sinasabi lang ng nagbebenta o real estate egant. Tapos, verify mo rin ang info na nakuha mo sa ibang sources, halimbawa sa mga online listings.

Pwede kang mag-increase ng down payment para maikli ang payment term mo sa bangko kung hindi mo ito cash binabayaran. At least, dapat match ng loan amortization mo sa first year rental rate. Tapos, pwede mong i-adjust ang loan term kung mababa ang cash flow.

Target 8 years ROI

Pero para sa akin, kung hindi mo naman gagamitin ang condo bilang bahay o opisina, mas mainam na huwag ka na lang bumili. Mas maganda pa rin ang investment sa lupa base sa experience ko. Isa sa mga rental property ko ay condominium sa Loyola Heights, Quezon City. Sakto lang na 8 years bago ko nabawi ang investment ko. Tingnan niyo rin, lalo na yung mga second hand o hindi brand new na condominium, usually mas makakamura ka kaysa sa published rates.

Ako si Sir Vince, ang inyong financial guro, nagsasabing, ang pagyaman, napag-aaralan at napagtutulungan!