As I see it, may tatlong klase ng retirement ang meron tayo: una, ang nominal retirement; pangalawa, ang financial retirement; at pangatlo, ang pinakaimportante sa lahat, ang meaningful at productive retirement.

Yung nominal retirement, ito ‘yung edad na itinakda ng gobyerno para sa pagreretiro. Optional sa edad na 60 at mandatory pag 65. Hindi ito tungkol sa well-being natin o sa personal nating choice. Kahit handa ka na mag-retire o hindi pa, sabi ng gobyerno, retired ka na.

Ang financial retirement naman, ibig sabihin nito, sapat na ang passive income mo para sagutin ang mga gastusin mo habambuhay. Hindi mo na kailangan pang magtrabaho para sa pera. Dito, naeenjoy natin ang bunga ng mga naipon at investments natin.

Sa meaningful at productive retirement, sapat na ang passive income mo na punan ang mga gastusin o lifestyle na pinili mo, PERO pinili mo pa ring magtrabaho ng makabuluhan para sa iyo.

Ang dahilan kung bakit namin nabuo itong tatlong klase ng retirement na ito, ay noong kami ni Edwin, partner ko, ay naging financially retired nung 31 years old kami. Ako, hindi ako tumigil magtrabaho kasi gusto ko talaga ‘yung ginagawa ko.

Siya naman, talagang tumigil siya magtrabaho for a good three years. Nag-volleyball lang siya. Tapos super part-time lang siya sa Ateneo na nagtuturo, ganyan. Enjoy na enjoy siya nung unang three to six months.

Pero after that, parang naramdaman niyang may kulang, naghahanap ng purpose ‘yung katawan niya. Kaya ang ginawa niya, bumalik siya sa pagtratrabaho, pero ‘yung intention niya, hindi na para kumita lang nang kumita, kundi para may fulfillment at purpose sa buhay.