Paano gumawa ng financial plan

May limang steps na dapat sundin sa paggawa ng financial plan. Ito ang mga sumusunod:

• Your financial starting point: Knowing where you are financially
• Set financial goals and priorities
• Decide on timeframe and a budget
• Match financial goals with source of income
• Implementing and monitor your progress

1. Financial Starting Point

Sa bawat pagpa-plano mahalagang malaman natin kung saan tayo nagsisimula. Ito ay maituturing na pagsusuri o diagnostics sa personal finance level ng isang tao.

Makakatulong ang mga videos na ito upang malaman ang personal finance level. Quick assessment. Itong video ding ito ay nagpapaliwanag sa financial life stages. (Watch: Financial Self Test)

Mahalagang malaman ng isang tao ang kaniyang financial life stage upang matukoy kung anu-ano pa ang mga kinakailangang paghandaan upang maabot ang financial freedom. Para malaman ang financial life stage, kailangan nating isulat ang mga kita (income) at gastos (expenses).

Sa “Money In Money Out” form na ito, maari mong ilagay ang iyong kita at gastos at ibibigay nito ang iyong financial life stage. Sa “Personal Balance Sheet” form naman na ito, malalaman mo kung sapat ba ang iyong network base sa iyong edad.

2. Set financial goals and priorities

Ang pangalwang hakbang sa paggawa ng personal financial plan ay ang pagtukoy ng mga financial goals at pagsasayos ng mga ito ayon sa kanilang kahalagahan o prioridad.

Ang problems sa karamihan ay masyado tayong maraming financial goals kaya nawawalan tayo ng focus. Maigi kung ang gagawing financial plan ay may dalawa hanggang tatlong financial goals lamang.

“Ano ang magpapaligaya sa iyo?”

Ito ang tanong na dapat mong sagutin kung ikaw ay gumagawa ng financial goals. Dahil iba-iba tayo ng kaligayahan, iba-iba ang lalabas na financial goals.

Sa aking pananaliksik ito ang tatlong karaniwang financial goals: (1) matiwasay na retirement; (2) magkaroon ng bahay; (3) mapagtapos ang mga anak.

Huwag kakalimutang lagyan ng purpose ang iyong financial goals upang magsilbi itong insipirasyon.

3. Decide on timeframe and budget

Kapag napagdesisyunan na ang financial goals at naisayos na ito ayon sa kanilang prioridad, ang susunod na gagawin ay lalagyan ng budget at timeframe ang bawat financial goal.

Ang budget sa financial goals ay ang kaakibat na gastos upang matustusan ang financial goal. Halimbawa, sa financial goal na magkaroon ng matiwasay na retiement, ang mga sumusunod ay kailangang lagyan ng budget upang matupad ito: budget sa pang-araw-araw na gastusin tulad ng pagkain, gamot, tubig, kuryente at budget sa bakasyon dalawang beses isang taon.

Ang gastos ay nagpapakita ng  ating napiling pamumuhay o lifestyle dahil bawat kilos ngayon ay may kaakibat nang gastusin. Ang mas simpleng pamumuhay ay nangangailangan ng mas maliit na gastos, kaya mas maliit din ang kinakailangang paghandaang budget para dito.

Susumahin ang mga gastos upang magkaroon ng budget sa bawat natukoy na financial goal. Pagkatapos nito ay susuriin kung kailan maaring matpad ang financial goal. Ang tawag dito ay timeframe.

4. Match financial goals with source of income

Matapos magkaroon ng budget, kinakailangan na itong hanapan ng mapagkukunang kita o source of income. Mayroon tayong tatlong klase ng source of income –trabaho (employment), negosyo at investments.

Halimbawa, sa retirement financial goal, maaring pagkunan ang SSS at rental property ang bahagi nito na tutustos sa pangaraw-araw na pangangailangan.

Mahalaga na matutong mag-invest nang maaga dahil ito ang isa epektibong paraan ng pagkakaroon ng karagdagang kita. Ganun din sa pagnenegosyo. Ang pinkamaigi ay maglaan ng bahagi ng suweldo sa pagtatrabaho para sa pagi-invest o kaya naman ay sa negosyo.

Sa aking 5-15-20-60 budgeting rule, 20% ang pinapayo kong ilaan para dito.

5. Implementing and monitoring your progress

Para makamit ang retirement financial goal, kinakailangang magtrabaho o magnegosyo para may panghulog sa SSS at magpatayo ng apartments para naman magkaroon ng rental income.

Kinakailangang gumawa ng action guide kung papaanong magkaroon ng kapital sa pagpapatayo ng apartment. Malaki ang gagampanan ng pagkakaroon ng trabaho para dito.

Maari kasing sa suweldo galing sa trabaho ang panggagalingan ng ipon para magkaroon ng down payment sa apartment. Maari ding kumuha ng loan sa kumpanyang pinagta-trabahuhan o kaya sa PagIBIG para sa pagpapatayo ng apartment.

Isa lamang itong halimbawa. Ang dalawang nahuling hakbang sa financial planning ang pinakamahirap dahil kinakailangang ang diskarte at pagiging malikhain upang matupad ang pinapangarap mong financial goals.

Kapag nailatag na ang plano, mas madali nang gumawa ng desisyon at pumili ng iyong mga gagawin araw-araw. Ito ang magiging gabay mo sa mga gagawin mo sa bawat pagbangon.

Hindi maganda ang isang financial plan kung ang pakiramdam mo pagkatapos nito ay dagdag pahirap kaysa ginhawa. Kaya kinakailangang ang plano mo ay maging source ng inspiration at moitivation.

Tandaan, “if you fail to plan, you plan to fail.”